Obezite
Obezite, aşırı kilo alımı ve şişmanlık durumunu ifade eder. Vücuttaki yağ dokusunun aşırı miktarda artışı sonucu ortaya çıkar. Normal yaşam fonksiyonlarının sürdürülebilmesi için vücut belirli bir enerjiye ihtiyaç duyar; bu enerjiye "Bazal Metabolizma" denir. Bununla birlikte, günlük aktiviteler için de enerji harcanır. Eğer besinler yoluyla alınan kalori, bazal metabolizma ve günlük aktivite için harcanan enerjiden fazla olursa, vücut bu fazla kaloriyi yağ olarak depolamaya başlar.
Obezite Nedenleri
- Aşırı kalori alımı
- Düzenli egzersiz ve aktivitelerin eksikliği
- Ailede obezite öyküsü (anne, baba veya kardeşler)
- Karbonhidrat ve yağ tüketiminde aşırılık
- Aşırı iştah ve tatlı krizleri
- Alkol kullanımı
- Şeker düşmeleri
Obeziteye Bağlı Hormonal Durumlar
- Şeker hastalığı
- İnsülin direnci
- Hipotiroidizm
- Cushing sendromu
- Hipogonadizm
- Kortizon tedavisi
- Bazı psikiyatri ilaçları
Obezite Tedavisi
Obezite tedavisi, her bireye özgü bir planlama gerektirir. Her hastanın yaşam tarzı, aktivite düzeyi, beslenme alışkanlıkları, mevcut kilosu ve vermesi gereken kilo farklılık gösterir. İlk olarak, aşırı kilo alımının nedenleri detaylı bir şekilde incelenmelidir. Bunun için hastanın beslenme düzeni, günlük kalori alımı ve yaptığı aktiviteler belirlenmelidir.
Sık yapılan hatalardan biri, kalıp diyet listelerinin hastalara uygulanmaya çalışılmasıdır. Bu yöntem genellikle etkili olmamakta ve sürdürülebilirlik sağlamamaktadır. Örneğin, sürekli masa başında çalışan bir birey için standart diyetlerin uygulanması mümkün değildir. Uygun olmayan diyetler, başarısızlığa ve sonuç olarak da kilo verme konusunda özgüven kaybına yol açar.
Başarı için Önemli Noktalar
- Beslenme içeriğinin hastaya uygun olması
- Öğün saatlerinin hastanın yaşam tarzına uyum sağlaması
- Sürdürülebilir bir planın oluşturulması
- Disiplin ve motivasyonun yüksek tutulması
Sürdürülebilir bir beslenme düzeni oluşturmak, başarılı bir kilo verme süreci için kritik öneme sahiptir. Geçici diyetler yerine, en az bir yıl boyunca uygulanabilir bir beslenme programı seçilmelidir. Endokrinoloji uzmanı ve diyetisyen eşliğinde yapılan bir beslenme düzeni, kilo verme sürecinde hem başarı hem de bu başarının sürdürülebilirliği açısından önem taşır.
Obezite ve Kilo Verme İçin İzlenmesi Gereken Adımlar
1. Endokrinoloji uzmanı muayenesi ile obezitenin nedenleri ve altta yatan hastalıkların değerlendirilmesi.
2. Altta yatan durumun tespiti ve tedavisi.
3. Hastanın bazal metabolizması, günlük kalori alımı ve yıkım dengesinin hesaplanması.
4. Beslenme düzenine uygun bir diyet listesinin diyetisyen ile birlikte oluşturulması.
5. Hastaya uygun fiziksel aktivitenin belirlenmesi ve uygulanması.
6. Gerekli görülen durumlarda uygun obezite tedavi ilaçlarının seçimi, uygulanması ve takibi.
